Eğitim Fakültesinde 4. sınıfta bulunan öğretmen adayları, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda öğretmenlik uygulaması -staj- yapmaktadır. Öğretmen adayları, staj yaparken edindiği bilgileri ve tecrübeleri danışman hocasına sunmak için bir dosya hazırlar. Bu dosyada her etkinlik veya her staj günü için ayrı bir dokuman hazırlanır.
Benim danışman hocam, staj dosyası hazırlatmadı; onun yerine staj raporu hazırlattı. Ben de stajda edindiğim deneyimleri birer haftalık parçalara ayırarak bu staj raporunu hazırladım. Paylaşmış olduğum, Türkçe öğretmenliği staj raporunu istediğiniz gibi kullanabilirsiniz.
*Öğretmenlik uygulaması kapsamında uygulanan prosedürler, danışman hocanın inisiyatifleri ve üniversitenin staj tüzüğü ile alakalıdır. Bundan dolayı, paylaştığım staj raporunun biçimi ve içeriği size uygun olmayabilir. Bu yazı, öğretmen adaylarına, staj dosyalarını hazırlarken yardımcı olmak ve örnek vermek amacıyla paylaşılmıştır.
Yazıda Neler Var?
Türkçe Öğretmenliği Staj Raporu Örneği
Tanışma ve Dönem Planı
Öğretmenlik Uygulaması dersi kapsamında, öğretmen adayı arkadaşlarımız ile birlikte staj yapacağımız okula giderek, staj günümüzü ve staj danışman öğretmenimizi belirledik. Rehber öğretmenimiz Nilgün Hanım ile tanışarak ders programı hakkında, dersine gireceğimiz sınıfları ve işleyiş hakkında bilgi aldık. Müdür Yardımcısı Yusuf Bey, M.E.B İnternet sitesinde rehber öğretmenimizin bizi değerlendireceği profilleri oluşturarak fotoğraflarımızı sisteme yükledi.
1. Hafta
Ders saatinde Rehber öğretmenimiz Nilgün Hanım ile birlikte 6-N sınıfına girerek öğrencilerle tanıştık. Öğretmen, geçen hafta vermiş olduğu kompozisyon ödevini kontrol etti. Öğrenciler, yazdıkları kompozisyonları tahtaya kalkarak okudular. Arkadaşları da öğretmenin yönlendirmesiyle kompozisyonu olumlu ve olumsuz yönlerini değerlendirdiler. Öğretmen, kompozisyon yazma kurallarına -giriş, gelişme, sonuç- uymayan öğrencilere, bu kuralları hatırlatarak onlara hatalarını düzeltmeleri için yol gösterdi.
2. Hafta
Bu haftaki dersin konusu, destanlar ve özgürlük üzerine metinlerden oluşuyordu. Öğretmen, destanlar hakkında sorular sorarak öğrencilerin hazır bulunuşluk seviyelerini kontrol etti. Ders kitabından Oğuz Kağan Destanı’nı anlatan bir metin işlendi. Akıllı tahta üzerinden “Barış Manço – Bin Boğanın Kızı” adlı şarkı dinletildi. Öğretmen, Göç Destanı anlattı. Dinlenilen şarkı ve Göç Destanı’nın vurguladığı unsurlar öğrenciler tarafından tartışıldı. Her öğrencinin bu konu hakkında yorum yapması sağlandı.
3. Hafta
Bu hafta, işlenecek konuyu önceki hafta öğretmenden alarak onun tavsiyeleri ve öğretmen kılavuz kitabının yardımıyla işleyeceğim konuya ön hazırlık yaptım. İşleyeceğim konu: Ders kitabında yer alan “Yedi İklim Dört Bucakta Rehberimiz Evliya” adlı kitaptan alınmış metnin eleştirel olarak işlenmesiydi. Ders kitabında yer alan örnek kitap kapağını öğrencilere göstererek bu kapaktan yola çıkarak içerik hakkında tahminde bulunmasını istedim. Her öğrencinin cevap vermesini sağlayarak bütün sınıfın derse katılımını gerçekleştirdim.
Daha sonra metni birkaç öğrenciye okuttum. Okurken parmak ile takip edenleri, uygun pozisyonda okumayanları uyararak düzeltmelerini sağladım. Etkinliklerde günlük hayattan bilgiler vererek, kalıcılığı artırmayı hedefledim. Metinden hareketle öğrencilerin birbirleriyle ve benimle etkileşime geçerek konunun tartışılmasını sağladım. Metin Evliya Çelebi’yi anlatıyordu öğrencilere Evliya Çelebi hakkında sorular sordum tüm yanıtları toparladım ve bu doğrultuda Evliya Çelebi’yi anlatarak dersi bitirdim.
4. Hafta
Öğretmen adayı arkadaşımız Ömer, bu hafta işleyeceği konuyu önceki hafta öğretmenden alarak ve derse hazırlık yaparak geldi. Onun konusu: “Hey gidinin Efesi” adlı metindi. Ömer arkadaşımız, önce örnek okuma yaptı daha sonra öğrencilerden bir kaçına okuttu. Etkinlikleri her öğrencinin yapmasına özen göstererek tamamladı.
5. Hafta
Bu hafta öğretmen adayı arkadaşımız Nurullah, derse hazırlıklık gelerek ders kitabında yer alan “Ben Küçük Bir Kilimim” adlı metni işledi. İkinci ders müdür yardımcısı Yusuf Bey, Beni 8. Sınıfların deneme sınavında gözetmen olarak görevlendirdi. Gözetmenlik yaparken, öğrencilerin disiplinli bir şekilde sınavlarına odaklanmalarını sağlayarak güvenli bir sınav ortamı oluşturdum.
6. Hafta
Bazı öğretmenlerin raporlu olmasından dolayı, müdür yardımcısı Yusuf Bey bizi, dersi boş geçen sınıflarda görevlendirdi. Öğrenciler ile sohbet ederek onların idealleri hakkında görüş alışverişinde bulundum. Türkçe dersiyle alakalı sorularını yanıtladım. Onlarda çığır açabileceğini düşündüğüm bir hikaye anlattım ve anlattığım hikaye ile bağlantılı sorular yönelterek, görüşlerini ve düşüncelerini dinledim.
7. Hafta
Vize haftasından sonra derslere tekrardan başladık. Öğretmen, önceki hafta vermiş olduğu; ”Arkadaşınızı ve sınıfınızı neden unutamazsınız?” konulu kompozisyon ödevini kontrol etti. Öğrenciler, hazırlamış oldukları kompozisyonları okudu. Öğretmen, geçen hafta yapılan ortak sınavın sorularını çözdü. Öğrenciler yanlış yaptıkları soruları öğretmene sordu öğretmen de en çok hata yapılan konularda genel bir tekrar yaptı.
8. Hafta
8-L sınıfındaki dersimize girdik. Ders kitabında yer alan “Kırın Tepesindeki Ağaca Övgü” adlı şiiri önce öğretmen okudu daha sonra öğrenciler vurgu ve tonlamalara dikkat ederek okudular. Şiirin ana duygusu ve yan duyguları bulundu. Öğretmen şiirdeki unsurlardan hareketle öğrencilere bir metafor çalışması yaptırdı.
9. Hafta
Bu haftaki dersin konusu türküler hakkındaydı. Öğretmen etkileşimli tahta üzerinden Ümmüşen’in seslendirdiği “Gurbet Elde Bir Hal Geldi Başıma” adlı türküyü dinletti. Daha önceki hafta öğrencilerden hikâyesi ile birlikte türkü getirmesini istemişti. Bu hafta öğrenciler getirdikleri türkülerin önce hikâyesini okudular daha sonra ise türkünün sözlerini okudular. Öğretmen ikinci ders Bedri Rahmi Eyüboğlu’na ait olan “Türküler Dolusu” şiirini okudu. Daha sonra öğrencilerle birlikte şiiri yorumladı.
10. Hafta
Yaylanın Türk kültüründeki önemi anlatıldı. “Yayla Türk’ün beşiğidir.” “Yayla Türk’ün kendisidir.” Gibi sözler ile ne anlatılmak istendiği öğrencilere yorumlatıldı. Her öğrencinin bu konu hakkında konuşması sağlandı. Bu sözlerden hareketle kalıplaşmış kelimeler konusuna geçiş yapıldı. İkinci ders, anlatım bozukluğuyla ilgili öğrencilerin hazır bulunuşluk seviyeleri kontrol edildi. Öğretmen anlatım bozukluğu ile ilgili örnekler yazarak öğrencilere bir yarışma düzenledi. Örneği çözen ilk öğrenciye küçük hediyeler verdi.
11. Hafta – Hazırlıksız Ders Anlatımı
Danışman öğretmenimiz hazırlıksız ders anlatımını tecrübe etmemiz için dersi benim anlatmamı istedi. Ben de önceden hazırlık yapmadan derse girdim. Ders kitabındaki “Ağustos Böceği ile Karınca” adlı metni işledim. Bu metin orijinal fabldan farklı olarak Ağustos böceğine haksızlık yapıldığını anlatıyordu. Metin yoruma açık olduğu için öğrencilere bol bol yorum yaptırıp konuşmalarını sağladım. Münazara için iki grup belirledim. Birinci grup Ağustos böceğine haksızlık yapıldığını savunuyordu ikinci grup ise karıncanın bu davranışında haklı olduğunu savunuyordu. Münazara kuralları çerçevesinde münazarayı yönettim ve etkinliği tamamladım.
12. Hafta
Öğretmen, bu hafta da hazırlıksız ders anlatımı çalışmalarını devam ettirdi. Ömer arkadaşımız önceden bir hazırlık yapmadan derse girdi. Ders kitabında yer alan “Üç Kuşağın Yazarı Gülten Dayıoğlu” adlı söyleşi metnini işledi. İkinci ders Yusuf Bey, beni dersi boş olan bir sınıfta görevlendirdi. Derse girerek öğrencilerle tanışıp sohbet ettim. Daha sonra testlerdeki yapamadıkları sorulara bakarak nasıl çözeceklerini, yaptıkları hataları ve çözüm yollarını anlatarak dersi bitirdim.
13. Hafta
Öğretmen, ders kitabındaki “Karanfil ve Domates Suyu“ adlı metni işledi. Metin pes etmemeyi, mücadele etmeyi anlatıyordu. Bu konudan hareketle öğretmen, bir tartışma konusu ortaya koydu. Öğrenciler bu konudaki görüşlerini ve düşüncelerini anlattılar. Ders sonunda öğrencilerle vedalaşarak, danışman öğretmenimiz Nilgün Hanım’a bize kattıkları tecrübeler için teşekkür ederek staj dönemimizi tamamladık.
Öğretmenin Değerlendirilmesi
Danışman öğretmenimiz Nilgün Hanım, her ne kadar geleneksel yaklaşıma göre eğitim görmüş olsa da kendisini yeni sisteme göre güncellemiş, yapılandırmacı yaklaşıma kendisini tam olarak adapte etmiştir. Dersi; buluş, soru cevap, tümden gelim ve tüme varım yöntemleri ile işlemektedir. Bilgi iletişim teknolojilerine son derece hâkim olan öğretmenimiz dersi daha etkileyici kılmak için Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden interaktif – etkileşimli- olarak dersi pekiştirmektedir. Öğrencinin saygısını ve sevgisini kazandığı için sınıf hâkimiyeti çok iyi düzeydedir.
Genel Değerlendirme
Bu dönem diğer dönemdeki uygulamalara nazaran bize daha çok tecrübe kazandırdığı aşikâr ancak; derslere üçerli gruplar halinde girmemiz bizim daha fazla ders anlatmamızı engellemekte, öğrencilerle daha çok zaman geçirmemizin önünü kapatmaktadır. Bu da daha az tecrübe kazanmamıza ve acemiliğimizi atmada bir eksiklik oluşturmaktadır. Bütün bu durumlara rağmen Nilgün hocamızın tecrübeleri ve bu tecrübeleri bize aktarması, öğretmenlik yolunda bize yol göstermesi bizim açımızdan son derece önemli olmuştur.
Okulda disiplin üst düzeyde, öğretmen – öğrenci etkileşimi gayet iyi düzeydedir. Birçok öğretmenin öğrenciyi sahiplenici ve öğretici tutumu öğrenciler için uygun bir okul ortamı oluşturmakta bu da onun eğitimine olumlu katkı sağlamaktadır. Sürekli değişen sınav sistemi ve bu sene devam eden sınav hakkındaki belirsizlik özellikle 8. Sınıflarda bir rehavet havasının oluşmasına neden olduğu görülmektedir. Bu konuda okul yönetiminin ve öğretmenlerin gerekli önlemleri alıp öğrencileri motive etmeleri gerekmektedir.
Güz döneminde Okul Deneyimi dersi kapsamında başladığımız süreci Öğretmenlik Uygulaması dersi ile tamamladık. Türkçe öğretmeni olma yolunda bize önemli tecrübeler kazandıran danışman hocamız Nilgün Hanım’a, bizlere her konuda destek veren, bilgisi ve tecrübesi ile bizlere yol gösteren, değerli hocam Ahmet Turan Sinan’a teşekkür ediyorum.
